Ο κορυφαίος ποιητής, Νικηφόρος Βρεττάκος (1911 - 1991) , είχε καταγωγή από τις Κροκεές της Λακωνίας. Σπουδές ουσιαστικές, μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο Γυθείου, δεν μπόρεσε να κάνει, λόγω πολύ περιορισμέμων οικονομικών πόρων. Στην Αθήνα, όπου ήρθε για να εγγραφεί στη Νομική Σχολή, αναγκάστηκε, από τα πράγματα να ριχτεί στη βιοπάλη (εργάτης, ιδιωτικός και δημόσιος υπάλλλος, συντάκτης σε διάφορα έντυπα).
Το 1929, εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του «Κάτω από σκιές και φώτα». Ακολούθησαν «Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων» και «Γκριμάτσες του ανθρώπου». Έκτοτε, αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά πια στη λογοτεχνία και εξέδωσε: «Ο Πόλεμος» (διαμαρτυρία για τη φασιστική εισβολή στην Αβησσυνίσ, 1936), «Η επιστολή του κύκνου», «Το ταξίδι του Αρχαγγέλου», «Μαργαρίτα», «Γυμνό Παιδί» (πεζογράφημα). Μετά τη σιωπή του Β' Παγκσόμιου Πολέμου και την κατοχή, ο Βρεττάκος, συνέχισε το δημιουργικό του έργο, για το οποίο το 1940 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο για την ποίηση, αρχίζοντας , το 1945, με την «Ηρωική Συμφωνία», τις «33 μέρες» και το πεζογράφημα «Αγρίμι», όπου έκλεισε τις συγκινήσεις και τις εμπειρίες του των χρόνων της εθνικής περιπέτειας. Το 1946 εξέδωσε την «Παραμυθένια Πολιτεία» και, μετά τριετία, «Το βιβλίο της Μαργαρίτας» και «Ο Ταΰγετος και η σιωπή». Συνέχισε με τα «Θολά Ποτάμια» και «Πλουμιστά» (άλλο όνομα του χωριού Κροκεές), «Έξοδος με το άλογο» και, το 1954, με την ωδή του «Στο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ». Άλλα έργα του: «Ο χρόνος και το ποτάμι», «Η μητέρα μου στην Εκκλησία», (με την συλλογή αυτήν, το 1956, ξανατιμήθηκε με το κρατικό βραβείο), τα δοκιμιογραφικά «Δύο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη του κόσμου» και «Ο ένας από του δύο κόσμους», η ποιητική συλλογή «Η βασιλική δρυς», η «Αυτοβιογραφία» του, «Οδύνη» (πεζό), «Διαμαρτυρία», Ωδή στον «Ήλιο» κ.ά. (δύο φορές ο Βρεττάκος εξέδωσε επιλογή από το έργο του: το 1955 «Τα ποιήματα 1929 - 51» και το 1972 «Οδοιπορία, 1929 - 70»).
Το τεράστιο σε έκταση και λαμπρό σε ποιότητα ποιητικό έργο του Βρεττάκου, βγαλμένο κατά τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο από την ανάγκη του για λύτρωση, πάλλει από έναν αγνό συναισθηματισμό και δονείται από βαθύτατο και στέρεο ανθρωπισμό, που ξέρει πως μόνο με την πάλη καταξιώνεται. Το 1987, εξελέγη ακαδημαϊκός.
