«ΠΥΡΓΟΣ ΛΑΧΑΝΑ» Ο [ΠΕΝΤΑΩΡΟΦΟΣ] ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΓΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΚΩΝ. ΠΑΠΑΧΑΤΖΗ ΣΤΟ ΠΑΝΩ ΒΑΘΥ ΣΑΜΟΥ: 1717

Το (Πάνω) Βαθύ ανήκει  -μαζί με την (ποτέ Μεγάλη) Χώρα και τα Καρλοβάσα- στους πρώτους σε παλαιότητα και σημασία οικισμούς της Σάμου, μετά τον επανοικσμό της (1562). Στο Βαθύ οικιστικός πυρήνας υποθέτω ότι θα ήταν η περιοχή με τις εκκλησίες Αγία Ματρώνα, Αγία Παρασκευή και Χριστός. Εδώ διαπιστώνεται η ύπαρξη αρχοντικών και οχυρών κατοικιών, ακούγονται δε οι χαρακτηριστικές τοπωνυμίες «Κολόνα» και «Πύργος». Σε διαφορετική θέση από το τελευταίο τοπωνύμιο υψώνεται ακόμη σήμερα, έστω χαμηλωμένοι, ο «πύργος Λαχανά» (1717) και ο πύργος του «Αγά-Γιαννάκη» (1735) -αναφέρεται δε η παλαιότερη ύπαρξη ενός ακόμη πύργου χωρίς ιδιαίτερη τεκμηρίωση. Ο «πύργος Λαχανά» είναι σήμερα σχεδόν αθέατος από τους γύρω του δρόμους (ένας λόγος που δεν προσέχτηκε από τους πολλούς ερευνητές[...]

(Απόσπασμα από το βιβλίο)