ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ «ΑΚΥΡΩΣΙΝ» ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝ. ΦΩΤΙΟΥ ΠΕΡΟΓΛΟΥ ΩΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1882) ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΑΝΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Τα γεγονότα τα επακολουθήσαντα την εκλογήν του από Κορινθίας Δαμασκηνού ως αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος (5 Νοεμβρίου 1938) τα σχόντα ως αποτέλεσμα την «ακύρωσιν» της εκλογής εκείνης προεκάλεσαν ισχυρόν επιστημονικόν ενδιαφέρον. Τούτο ήτο φυσικόν, διότι 1) διά την πρώτην φοράν εφηρμόζετο εν τη Εκκλησία της Ελλάδος η διάταξις περί εκλογής του Αρχιεπισκόπου υπό μόνης της Εκκλησίας, της Πολιτείας ούσης υποχρεωμένης εντός 15 ημερών (κατά το άρθρον 12 του Νόμου 5438 του 1932) να εκδώση το οικείον διάταγμα της «καταστάσεως και αναγνωρίσεως αυτού» και 2ον) διότι το πρώτον πολιτικόν και δή διοικητικόν διακστήριον επελαμβάνετο της εξετάσεως του ζητήματος του κύρους εκλογής, της οποίας ο θρησκευτικός χαρακτήρ ήτο έκδηλος, εφ' όσον διά της κειμένης νομοθεσίας ανεγνωρίζετο πλήρως εν τη εκλογή του αρχιεπισκόπου η πνευματική εξουσία της Εκκλησίας, ενεργούσης εντός της δικαιοδοσίας, την οποίαν παρέσχεν αυτή ο Κύριος. Είναι δε τοις πάσι γνωστόν, ότι τα προβληθέντα κανονικά και νομικά ζητήματα, άτινα απησχόλησαν το Συμβούλιον της Επικρατείας, παρά την σοβαρότητα αυτών, απετέλουν απλώς τρόπον δικαιολογίας της επεμβάσεως της πολιτικής εξουσίας. Δημοσιεύοντες την παρούσαν βραχείαν επιστημονικήν μελέτην, της οποίας την συγγραφήν προεκάλεσε γνήσιον επιστημονικόν διαφέρον, ορμώμεθα από ιδεών εκκλησιαστικών, αι οποίαι είναι και πρέπει να παραμένωσι σεβασταί. Διότι πιστεύομεν ότι εφ' όσον αναγνωρίζεται εις την εκκλησιαστικήν εξουσίαν αυτοτέλεια κατά την διενέργειαν πράξεως, της οποίας ο πνευματικός χαρακτήρ βασίζεται εις την κανονικήν δικαιοδοσίαν, ήν έδωκεν ο Κύριος εις τους αποστόλους και τους διαδόχους αυτώ, πρέπει να μή γίνεται μετά ταύτα καμμία πολιτική επέμβασις υπέρ ή κατά των προσώπων, αλλά μόνο εκκλησιαστική, διότι τα μεν πρόσωπα παρέρχονται, ενώ οι θεμελιώδεις εκκλησιαστικοί θεσμοί πρέπει να παραμένωσιν ισχυροί και το κύρος αυτών να διατηρήται αλώβητον.

Εν Αθήναις τη 10η Ιανουαρίου 1941

(Από τον πρόλογο του βιβλίου)