Τον Ιανουάριο του 2013, ένα σπάνιο κινηματογραφικό υλικό ήρθε να δώσει κίνηση στις σκόρπιες ασπρόμαυρες εικόνες της Πάτρας του περασμένου αιώνα, με τον πιο ανέλπιστο τρόπο! Το ντοκουμέντο προερχόταν από τον Χρήστο Σακελλάρη, ο οποίος ορμώμενος από την Περίστα της ορεινής Ναυπακτίας, έφθασε το 1920 στο Ellis Island της Νέας Υόρκης για να συναντήσει τον πατέρα του Γεώργιο που είχε μεταναστεύσει ήδη από το 1907. Μετά 13 χρόνια σε ηλικία 28 ετών, επιστρέφει στην Περίστα το καλοκαίρι του 1933 με το πλοίο Saturnia, κάνοντας στάση σε πολλά λιμάνια ξένα και ελληνικά. Προτελευταία στάση του πριν καταπλεύσει στον Πειραιά, η πόλη των Πατρών. Για καλή μας τύχη έχει μαζί του και μια κινηματογραφική μηχανή Cine Kodak των 16mm...
Τον Φεβρουάριο του 2020, επτά χρόνια μετά την πρώτη δημοσιοποίηση του υλικού, ο κ. Γιώργιος Σακελλάρης υιός του Χρήστου, με την βοήθεια της τεχνολογίας, δίνει χρώμα στο σπάνιο αυτό φιλμάκι και μας το παραδίδει εκ νέου, επιχρωματισμένο!
Το βίντεο αρχίζει, έτσι όπως προλογίζει και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος την Β΄ έκδοση (1950) της "Ιστορίας της πόλεως Πατρών" του Στ. Θωμόπουλου, με τον «ανοιχτό ορίζοντα, προς το θαλασσινό άπειρο του οποίου φεύγει η ημέρα, και που μαζί της ταξιδεύει η πατρινή ψυχή». Διακρίνονται απέναντι στη Στερεά Ελλάδα τα παραλιακά και απόκρημνα βουνά, πρώτα η Βαράσοβα, και έπειτα η Κλόκοβα (Παλιοβούνα), έχοντας στα πόδια της το Κάστρο του Αντιρρίου.
Η πρώτη συνοικία που αντικρίζει από το υπερωκεάνιο Saturnia ο φακός του Χρ. Σακελλάρη στρεφόμενος προς το βορειοδυτικό παράλιο τμήμα της Πάτρας, είναι αυτή του Αγίου Διονυσίου. Φαίνεται μάλιστα ο υψηλός τρούλος του ομώνυμου ιερού ναού.
Εν συνεχεία γίνονται ορατοί οι τέσσερις κατά σειρά μώλοι του πατραϊκού λιμένα· ο Μώλος Τριάντη ή Γλυφάδας, του Αγίου Νικολάου, ο Γαλλικός και της Ιχθυόσκαλας.
Στο 1,15΄ λεπτό της ταινίας, ο φακός της Cine Kodak καταγράφει σκηνές από το ενδιάμεσο τμήμα μεταξύ των μώλων Γαλλικού και Αγ. Νικολάου, ευρισκόμενος πλέον επί της Όθωνος-Αμαλίας, ενώ στο βάθος φαίνεται ο κυματοθραύστης μήκους 930 μ. και πλάτους 9 μ. που προστατεύει το εκτεταμένο και ανοικτό προς το μέρος του Πατραϊκού κόλπου λιμάνι. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και το λιμάνι της Πάτρας παρουσίαζε προ του πολέμου μεγάλη μεταναστευτική κίνηση, καθ' όσον ήταν το μόνο μεταναστευτικό κέντρο της Ελλάδας, εντούτοις, δεν είχε διαρρυθμιστεί κάποιο τμήμα του να πλευρίζουν μεγάλα πλοία, ώστε τα ιταλικά υπερωκεάνια Vulkania και Saturnia, να παραμένουν μακράν της προκυμαίας και οι επιβάτες τους να αποβιβάζονται και επιβιβάζονται με βάρκες.
Όσο το πλάνο ανοίγει προς τα δεξιά φαίνεται καλύτερα ο κεντρικός μώλος του Αγίου Νικολάου παραπλεύρως του οποίου δεσπόζει το λευκό κτήριο του Σταθμού του τρένου.
Επόμενος σταθμός της σπάνιας αυτής κινηματογράφησης, είναι το στρατόπεδο του ιστορικού 12ου Συντάγματος Πατρών που αποτελούσε ταυτόχρονα την έδρα της ΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού. Ο φακός θα καταγράψει το διοικητήριο, τους στρατώνες, το εκκλησάκι, αλλά και την μεταφορά και διανομή του σισσιτίου σε αξιωματικούς και οπλίτες.
Γυρνώντας πάλι στην οδό Όθωνος-Αμαλίας, το ενδιαφέρον του οπερατέρ στρέφεται στην πλατεία Τριών Συμμάχων επί της οποίας διακρίνεται ο οικίσκος του Υποσταθμού του Υδροηλεκτρικού εργοστασίου του Γλαύκου που υπάρχει ακόμα και σήμερα! Και έπειτα μας μεταφέρει μια άποψη από το σταθμό επιβίβασης μεταναστών προς το -εκτός του κυματοθραύστη αγκυροβολημένο- Saturnia.
Τα επόμενα καρέ είναι αφιερωμένα στον περικαλλή ναό της Παντανάσσης. Η πρώτη θέα είναι από την οδό Αλ. Υψηλάντη (προς Δ. Γούναρη) και ακολουθούν κοντινά πλάνα που δείχνουν πλήθος κόσμου να εισέρχεται στο ναό.
Ακολουθούν πλάνα από την πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α΄, στα οποία φαίνεται η ολοκλήρωση της κατασκευής του γωνιακού νεοκλασικού κτηρίου επί της Κορίνθου, που σήμερα στεγάζει το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας.
Η ταινία κλείνει με εικόνες από τους πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους της Αγίου Ανδρέου, τραβηγμένες στη συμβολή με την οδό Ερμού και γενική άποψη της Πελοποννησιακής Πρωτεύουσας εν πλω.
Οδηγός μας στην μικρή περιδιάβαση της παλιάς Πάτρας είναι το βιβλίο του Ηλία Ι. Ξηροτύρη «Για να γνωρίσωμε την Πάτρα», των πατρινών εκδόσεων Χαρ. και Ιω. Καγιάφα (1961), από το αρχείο της βιβλιοθήκης του Βιβλιοπωλείου μας.
Κείμενο - Επιμέλεια: e-Παλαιοβιβλιοπωλείο Βιβλιοδίφης © 2013-2020
Στην τελευταία εικόνα, απεικονίζεται ο κ. Χρήστος Σακελλάρης και η αυθεντική Cine-Kodak Magazine των 16mm με την οποία απαθανάτισε «εν κινήσει» την ζωή της Πάτρας του 1933. Για την ευγενική αποστολή της ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τον κ. Γιώργο Σακελλάρη.
ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
{jssocials}
