ΑΡΧΕΙΟΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

Επιμελητής της έκδοσης είναι ο Ιωάννης Βλαχογιάννης. Με την οικονομική βοήθεια διαφόρων τρίτων, και κυρίως του Αντωνίου Μπενάκη, κατόρθωσε να συγκεντρώσει ένα τεράστιο αρχείο εγγράφων της Επαναστατικής περιόδου. Οι έρευνές του επεκτάθηκαν και στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε αυτά, ανακάλυψε και τα προσωπικά αρχεία του Στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάννη, τα οποία εξέδωσε το 1907 σε δύο τόμους, στη σειρά «Αρχεία της Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας, Β΄».

Ο πρώτος τόμος περιέχει τα ιστορικά έγγραφα των καταλοίπων του Στρατηγού και αφιερώνεται από τον επιμελητή: «Τη κυρία Βασιλική Γ. Παπαζήση και τω Κυρίω Κίτσω Ι. Μακρυγιάννη, δια την υπερ της μνήμης του πατρός αυτών αειμνήστου στρατηγού Μακρυγιάννη φιλότιμον και φιλόκαλον μέριμναν, και το υπέρ του παρόντος βιβλίου έξοχον αυτών ενδιαφέρον». Ο δεύτερος τόμος περιέχει τα περίφημα «Απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη».

Ο Γιάννης Βλαχογιάννης διέπρεψε ως ποιητής και πεζογράφος, επιδεικνύοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την παιδική λογοτεχνία. Εντούτοις, η μεγάλη του αγάπη ήταν η ιστορία και κυρίως τα ηρωϊκά χρόνια του 1821. Αν παρουσιάστηκε τόσο νωρίς στη λογοτεχνία ήταν γιατί με τα έργα του ήθελε να αναστήσει τα δοξασμένα γεγονότα της εθνικής επανάστασης. Καταπιάστηκε με την ιστορική έρευνα με πραγματικό πάθος και χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειές του κατόρθωσε από εφημερίδες, χειρόγραφα, μαρτυρίες, αφηγήσεις, περιοδικά, ημερολόγια, επιστολές, δημόσια έγγραφα, απομνημονεύματα κ.α. να συγκεντρώσει ένα ανεκτίμητο ιστορικό υλικό, που το ονόμασε «Ιστορικά Αρχεία του Γιάννη Βλαχογιάννη». Για την προστασία του έργου αυτού ο Ελευθέριος Βενιζέλος ίδρυσε τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, που διηύθυνε ο ίδιος ο Βλαχογιάννης, από το 1914 μέχρι το 1937.

Η προσφορά του Βλαχογιάννη στην ιστορική έρευνα είναι εξαιρετική. Τα ιστορικά του αρχεία αποτέλεσαν την πιο σπουδαία πηγή για τη συγγραφή της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Δίκαια λοιπόν θεωρείται σήμερα ως ένας από τους σημαντικότερους ιστοριοδίφες της χώρας μας.