ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΗΛΥΤΟΣ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

Η αρχαία ελληνική θρησκεία δέν καετλύθη διά διατάγματος, ούτε κατόπιν επιθέσεων φανατισμένου όχλου. Η αντιπαγανιστική νομοθεσία υπήρξε τό αποτέλεσμα τής επικράτησης τού χριστιανισμού κι όχι παράγων τής νίκης τού. Αντίθετα, διάταγμα υπέρ τής εμμονής στήν αρχαία θρησκεία υπήρξε, καί μάλιστα συνοδεύτηκε από διάταγμα πού όριζε τόν πρώτο, καί σκληρώτατο διωγμό τών χριστιανών. Αλλά τό αποτέλεσμα ήταν τό αντίθετο τού επιδιωχθέντος. Αυτοκρατορικά διατάγματα, πολύ αυστηρά καί πάρα πολλά, εξεδόθησαν κατά τού χριστιανισμού. Αλλά δέν εμπόδισαν τήν επιβολή τού. Όχι μόνο κάποιες επιθέσεις φανατισμένων, αλλά διωγμοί πού κράτησαν αιώνες οργανώθηκαν κατά τών χριστιανών. Ωστόσο, άν καί τό χώμα στά ιπποδρόμια τής αυτοκρατορίας βρεχόταν κόκκινο μέ τό αίμα τών χριστιανών, άν καί τά θηρία χόρταιναν τήν πείνα τούς μέ σάρκες τών προσευχομένων, άν καί επί αιώνες οί Ρωμαίοι έπαρχοι ασκούσαν τή φαντασία τους εφευρίσκοντας νέα μαρτύρια κατά τών ομολογούντων Χριστόν, ο χριστιανισμός άντεξε καί άνθισε, καί επικράτησε τού κόσμου. Εκείνη πού χάνονταν στόν ορίζοντα, ήταν η αρχαία θρησκεία. Τίποτε δέν ανέκοψε τήν πορεία τής πρός τή λήξη: ούτε οί θεοί ούτε οί δαίμονες, ούτε οί μάγοι ούτε οί αυτοκράτορες. Έλληνες ήταν ειδωλολάτρες, Έλληνες έγιναν χριστιανοί. Πώς οί πρωτοί στάθηκες άδύαντον νά σώσουν τή θρησκεία τους, ενώ οί δεύτεροι τήν επέβαλαν; Ή μετάβαση από την αρχαιότητα στό χριστιανισμό, μέ άλλα λόγια, ό προσηλυτισμός τών ελλήνων, είναι πράγματι γεγονός άξιο προσοχής. Δέν είναι εύκολο νά αντιληφθεί κανείς, πώς ο ελληνικός λαός, απέρριψε τή θρησκεία τών προγόνων του καί ασπάσθηκε μιάν άλλη θρησκεία. Τί τόν ώθησε σέ μιά τόσο δραματική απόφαση;

(Από τον πρόλογο του βιβλίου)